Η ψωρίαση είναι ένα χρόνιο, μη μεταδιδόμενο νόσημα που προκαλεί υπέρμετρο πολλαπλασιασμό των δερματικών μας κυττάρων στην ανώτερη στοιβάδα της επιδερμίδας μας.
Με απλά λόγια, αυτό σημαίνει ότι τα κύτταρα στα σημεία του δέρματος με ψωρίαση ανανεώνονται κάθε 4-6 ημέρες,ενώ στο φυσιολογικό δέρμα τα κύτταρα ανανεώνονται κάθε 28-30 ημέρες.
Τι προκαλεί την ψωρίαση;
Η ψωρίαση είναι ένα πολυπαρογοντικό νόσημα που σχετίζεται με γενετικούς και περιβαλλοντικούς παράγοντες. Στους εκλυτικούς παράγοντες για την εμφάνιση, συντήρηση ή υποτροπή της νόσου περιλαμβάνονται λοιμώξεις (π.χ στρεπτοκοκκική λοίμωξη), διάφορα φάρμακα, ενδοκρινικοί παράγοντες, μεταβολικοί παράγοντες, ψυχολογικοί παράγοντες (στρες), ο ήλιος, τραυματισμοί, το κάπνισμα και το αλκοόλ.
Πού οφείλεται η ψωρίαση;
Η γενετική συνιστώσα, σε συνδυασμό με τους εκλυτικούς παράγοντες, προκαλεί την παθολογική διέγερση κυττάρων του ανοσοποιητικού συστήματος (Τ-λεμφοκύτταρα). Τα Τ-λεμφοκύτταρα, μεταφέρονται μέσω της κυκλοφορίας του αίματος σε κάποιο σημείο του δέρματος, δημιουργούν μία τοπική φλεγμονώδη αντίδραση και παράγουν διάφορες ουσίες (κυτταροκίνες).
Μία σειρά βασικών κυτταροκινών όπως η ιντερλευκίνη 17Α (IL-17A), ο TNF-α (παράγοντας νέκρωσης όγκων), οι ιντερλευκίνες 12 & 23 (IL-12 και IL-23) που εμπλέκονται στην παθογένεια της ψωρίασης, έχουν ανακαλυφθεί τα τελευταία χρόνια. Οι ουσίες αυτές δρούν πάνω στα κύτταρα του δέρματος και διαταράσσουν τον φυσιολογικό τους κύκλο. Σε άτομα χωρίς ψωρίαση, τα κύτταρα του δέρματος ωριμάζουν φυσιολογικά, μεταφέρονται στην επιφάνεια του δέρματος και αποπίπτουν μέσα σε 28 περίπου ημέρες. Αντίθετα, σε άτομα με ψωρίαση, τα κύτταρα αυτά δεν προλαβαίνουν να ωριμάσουν και μεταφέρονται ταχύτερα στην επιφάνεια του δέρματος, σε μόλις 3-4 ημέρες. Καθώς ο οργανισμός δεν είναι σε θέση να αποβάλει τα πλεονάζοντα κύτταρα με επαρκώς γρήγορους ρυθμούς, σχηματίζονται σωροί κυττάρων που αποτελούν τις χαρακτηριστικές δερματικές «βλάβες» της ψωρίασης.
Τύποι ψωρίασης
Κατά πλάκας ψωρίαση: Η πιο συνηθισμένη μορφή ψωρίασης, η οποία προσβάλλει κατά κύριο λόγο τους αγκώνες, τα γόνατα ή/και την κεφαλή.
Σταγονοειδής ψωρίαση:Η σπανιότερη μορφή ψωρίασης που μφανίζεται συνήθως σε παιδιά ή νεαρούς ενήλικες.
Φλυκταινώδης ψωρίαση: Χαρακτηρίζεται από τον σχηματισμό φλυκταινών.
Ανάστροφη ψωρίαση: Εμφανίζεται στις μασχάλες, στη βουβωνική χώρα, κάτω από το στήθος, παρομφαλικά και γύρω από τα γεννητικά όργανα ,δημιουργώντας λείες ερυθρές φλεγμονώδεις πλάκες.
Ερυθροδερμική ψωρίαση: Η πιο σοβαρή εκδήλωση της ψωρίασης. Χαρακτηρίζεται από ερυθρότητα όλου του δέρματος, ενώ μπορεί να υπάρχουν και συστηματικά συμπτώματα, όπως πυρετός και κακουχία. Ο ασθενής χρήζει νοσηλείας και υποστήριξης.
Πώς γίνεται η διάγνωση της ψωρίασης;
H διάγνωση της ψωρίασης είναι κατά κύριο λόγο κλινική, εξαιτίας της τυπικής κλινικής εικόνας της νόσου. Ο ιατρός αξιολογεί τη μορφολογία, τον αριθμό και την έκταση, το στάδιο εξέλιξης, τον τρόπο κατανομής και την ανατομική θέση των βλαβών, καθώς επίσης και την ηλικία έναρξης, ώστε να καταλήξει στον κλινικό φαινότυπο της νόσου. Σε ορισμένες περιπτώσεις η διάγνωση επιβεβαιώνεται με βιοψία του δέρματος. Σε περιπτώσεις ψωριασικής αρθρίτιδας, απαιτούνται και ακτινογραφίες των προσβεβλημένων αρθρώσεων.
Πρέπει να θεραπευτεί η ψωρίαση?
Τα τελευταία χρόνια έχει αναγνωριστεί η συστηματική φύση της ψωρίασης και πρόσφατα άρθρα αναφέρονται στην Ψωριασική νόσο, ως μια συστηματική φλεγμονώδης διαταραχή που εκδηλώνεται στο δέρμα, στα νύχια, στο τριχωτό της κεφαλής, στις αρθρώσεις και μπορεί να επιπλεχθεί από συστηματικές συννοσηρότητες όπως το καρδιομεταβολικό σύνδρομο και τα φλεγμονώδη νοσήματα του εντέρου. Οι ασθενείς με ψωριασική αρθρίτιδα , μπορεί να εκδηλώσουν εκτός από περιφερική αρθρίτιδα και αξονική προσβολή, δακτυλίτιδα και ενθεσίτιδα.
Από τα ανωτέρω, συμπεραίνουμε, ότι δεν πρόκειται απλώς για ένα κοσμητικό πρόβλημα, αλλά για συστηματικό νόσημα που πρέπει να αντιμετωπίζεται.
Υπάρχουν πολλές θεραπευτικές επιλογές για τη διαχείριση της νόσου, την ανακούφιση των συμπτωμάτων της και τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των ασθενών.
Εκτιμώντας τη βαρύτητα, την έκταση, τη μορφή της ψωρίασης αλλά και τον βαθμό στον οποίο επηρεάζει την καθημερινότητα του ασθενούς, ο θεράπων ιατρός θα προτείνει κάποια από τις παρακάτω επιλογές:
- Τοπικές θεραπείες.
- Φωτοθεραπεία.
- Συστηματικές θεραπείες είτε σε μορφή χαπιών για λήψη από το στόμα, είτε σε ενέσιμη μορφή
Οι κρέμες και αλοιφές δερματικής εφαρμογής θεραπεύουν αποτελεσματικά την ήπια και μέτρια ψωρίαση. Σε πιο σοβαρές περιπτώσεις, οι κρέμες συνδυάζονται με από του στόματος θεραπεία ή ενέσιμη αγωγή.
Η ψωρίαση δεν είναι ιάσιμη, αλλά είναι αντιμετωπίσιμη. Ο στόχος είναι να βρεθεί σε συνεργασία ασθενούς ιατρού ο πιο αποτελεσματικός τρόπος για την αντιμετώπιση της.