Οι Ακτινικές Υπερκεράτωσεις είναι συχνές , επίμονες , λεπιδώδεις βλάβες, οι οποίες ανευρίσκονται στις ακάλυπτες περιοχές του δέρματος ηλικιωμένων ανθρώπων, με ανοικτόχρωμο δέρμα. Συνηθέστερα προσβάλλεται το τμήμα της κεφαλής χωρίς τρίχες ,το πρόσωπο, τα αυτιά, τα χείλη, οι ραχιαίες επιφάνειες των χεριών και τα αντιβράχια, το στέρνο και άλλες περιοχές του σώματος που εκτίθενται συχνά στον ήλιο. Υπολογίζεται πως το 11-25% των ανθρώπων άνω των 40 ετών στο Βόρειο Ημισφαίριο θα αναπτύξουν ΑΚ κάποια στιγμή στη ζωή τους Η Ακτινική Υπερκεράτωση θεωρείται προκαρκινικό στάδιο. Περίπου το 10% των βλαβών αυτών μπορεί να εξελιχθεί σε ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα (SCC), παρόλο που στη συντριπτική τους πλειοψηφία είναι καλοήθεις. Πολύ συχνά συναντάται ο πληθυντικός αριθμός «υπερκερατώσεις» διότι σπάνια υπάρχει μόνο μία.
Εκείνοι που κινδυνεύουν περισσότερο ειίναι:
- Οι άνθρωποι με ανοιχτόχρωμο δέρμα και με ξανθά ή κόκκινα μαλλιά
- Άνθρωποι που εκτίθενται περισσότερο στην ηλιακή ακτινοβολία λόγω εργασιών ή εξωτερικών δραστηριοτήτων (σπορ)
- Άνθρωποι με εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα λόγω παθολογικού αιτίου ή κατανάλωσης κάποιων φαρμακευτικών ουσιών
- Άνθρωποι στο Βόρειο Ημισφαίριο άνω των 40 ετών.
Η χρόνια έκθεση στον ήλιο είναι η αιτία για όλες σχεδόν τις Ακτινικές Υπερκερατώσεις. Η βλάβη από ηλιακή ακτινοβολία, είναι συσωρευτική, έτσι, ακόμα και ένα μικρό χρονικό διάστημα έκθεσης στον ήλιο, προστίθεται στη διάρκεια της ζωής μας. Συνεπώς, οι άνθρωποι που εκτίθενται στην ηλιακή ακτινοβολία χωρίς προστασία, κάνοντας ηλιοθεραπεία για πολλή ώρα ή χρησιμοποιώντας ακόμη και λάμπες μαυρίσματος (solarium) κινδυνεύουν πολύ περισσότερο να αναπτύξουν ΑΚ.
Οι ακτινικές υπερκερατώσεις κλινικά εμφανίζονται σαν ερυθηματώδεις κηλίδες ή πλάκες που μερικές φορές συρρέουν, στην επιφάνεια των οποίων είναι προσκολλημένα κιτρινωπά – λευκωπά λέπια και οι οποίες δίνουν, κατά την ψηλάφηση, την εντύπωση γυαλόχαρτου. Στην προσπάθεια απόσπασης των λεπιών προκαλείται πόνος και καταλείπετε ελαφριά αιμορραγία ( χαρακτηριστικό κλινικό διαγνωστικό σημείο)
Πώς καταλαβαίνω ότι έχω ακτινική υπερκεράτωση?
- Τραχεία αίσθηση στο δέρμα χωρίς πάντοτε να είναι οπτικά διακριτή
- Τραχεία αίσθηση σε κάποιο δερματικό εξόγκωμα, επίπονο όταν τρίβεται
- Κνησμός ή αίσθημα καύσου
- Μόνιμα ξηρά χείλη
Θεραπεία
Υπάρχουν αρκετές θεραπευτικές επιλογές στην αντιμετώπιση των ακτινικών υπερκερατώσεων. Ανάλογα με την ιδιαιτερότητα του κάθε περιστατικού, την υπερκεράτωση και το μέγεθος της βλάβης, τον αριθμό των βλαβών, την ηλικία αλλά και το ιστορικό του ασθενούς ο δερματολόγος θα επιλέξει την κατάλληλη τοπική αγώγη αλλά και την κατάλληλη μικροεπεμβατική τεχνική που πιθανά απαιτείται σε συνδιασμό για την θεραπευτική αντιμετώπιση των βλαβών. (Laser CO2 ,Κρυοθεραπεία ,Διαθερμοπηξία ,Τοπική εφαρμογή ειδικών κρεμών ,είτε Χειρουργική αφαίρεση – ιστολογική εξέταση σε περίπτωση υποψίας εξαλλαγής σε ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα.